Erfgoedplus.be vind meer dan je zoekt

Navigation Search

Dossier: "Made in Vlaams Brabant"

"Made in Vlaams-Brabant": een korte voorstelling

Naar een staalkaart van de productienijverheid
in Vlaams-Brabant van voor 1980

Marie Tumas reclamekaart 1950's
Opzet

In 2001 verscheen de studie "In geuren en kleuren: een economische en sociale geschiedenis van Vlaams-Brabant, 19de en 20ste eeuw". (uitgeverij Peeters, Leuven) Deze studie werd door de kersverse provincie Vlaams-Brabant toevertrouwd aan vier "kleurarchieven" en het Centrum voor Economische Studies van de KUL. Nadat de Industriële Revolutie vanuit Groot Brittannië naar het oude continent was overgewaaid -zo toonde dit boeiend historisch onderzoek aan- onstond ook in Vlaams-Brabant gaandeweg een erg gevarieerde productienijverheid. Van groenteconserven tot paardentrams, van schoensmeer tot wasmachines, het gamma aan producten die ooit in deze provincie werd gefabriceerd laat zeker niet na te verbazen. In de 1970's voltrok zich dan een kentering, waarbij productienijverheid steeds meer plaats maakte voor de dienstensector. Het produceren werd naar goedkopere landen verplaatst, en in de plaats kwamen banken, verzekeringen, immokantoren, hoofdkantoren van bedrijven enz.

Via de virtuele collectie “Made in Vlaams-Brabant” willen we dat verrassend diverse productengamma van weleer nu eens een echt “gezicht” geven. Welke toestellen, transportmiddelen enz. werden allemaal in deze provincie gemaakt ? In welke verschillende verpakkingen werd de waaier aan producten op de binnen- of buitenlandse markt aangeboden ? Evolueerden die kisten, doosjes, flessen, blikjes enz. doorheen de tijd (Persil-waspoeder) of bleven ze juist lang traditioneel (de “blauwe doosjes” van Remy stijfsel). En natuurlijk… wat bleef daar allemaal nog van bewaard, verschillende decennia later.

Voor dit project hebben we echt jouw hulp nodig ! We trekken tijdens de eerste fase van dit project (tot 30 september 2017) immers resoluut de kaart van zogenaamd “zwerfgoed”. Hieronder verstaan we al die erfgoedstukken met passie bijeen gebracht door verzamelaars, trouw bijgehouden door (ex-) werknemers of hun nazaten. Ook de erfgoedcollecties in een praalkast of expositieruimte van een bedrijf interesseren ons uitermate, omdat het publiek dit doorgaans niet of zelden te zien krijgt. Dit zwerfgoed vormt inderdaad een rijke aanvulling op hetgeen men in musea, archieven, bij heemkringen hierover kan terugvinden. Hun items op dit vlak kunnen eventueel in een tweede fase aan bod komen.

Persil Herent productengamma Sil

Toestellen, transportmiddelen en oude verpakkingen van de meeste bedrijven zijn helaas vaak schaars. Daarom komen ook reclameadvertenties of –voorwerpen waarop zo’n verpakkingen afgebeeld staan zeker in aanmerking. Geen bierviltjes met enkel de naam van een producent op, maar wel bijvoorbeeld reclameaffiches of briefhoofden waarop een flesje of bak van datzelfde bier op afgebeeld staan.

Centraal staat dus al het erfgoed dat in verband staat met de productienijverheid in Vlaams-Brabant, ongeacht in welke provincie dit erfgoed zich vandaag de dag bevindt. Een oude Delacre koekendoos bij een Antwerpse familie of een Ludo fiets bij een Gentse verzamelaar kan er dus zeker ook bij. Wel moet het gaan om items van voor ca. 1980. Precies dateren is echter niet altijd even gemakkelijk: zo staat er maar op weinig verpakkingen effectief een jaartal. Deze tijdsafbakening werd niet lukraak gekozen. De belangrijke omslag van productienijverheid naar dienstensector (overheden, immokantoren enz.) in Vlaanderen voltrok zich immers vooral in de 1960’s en 1970’s.

Klik hier voor het vervolg

Print deze pagina